Aparaty ucieczkowe w górnictwie. Rola i znaczenie

Nasze organizmy przystosowały się do oddychania powietrzem atmosferycznym, które składa się w głównej mierze z azotu (78,084%) i tlenu (20,946%) oraz z mniejszych ilości (poniżej 1%) argonu i dwutlenku węgla. W pewnych krytycznych sytuacjach skład powietrza wokół nas może się zmienić poprzez zmniejszenie się stężenia tlenu, wzrost stężenia dwutlenku węgla, lub poprzez pojawienie się w nim gazów trujących, takich na przykład jak tlenek węgla. Wszystkie takie zdarzenia niosą groźby dla naszego zdrowia, a nawet życia.

W jakich sytuacjach w składzie atmosfery mogą pojawić się groźne dla życia zmiany?

Najczęstszą przyczyną takich niepożądanych i niebezpiecznych zmian w składzie powietrza są oczywiście pożary. To zjawisko, w którego czasie lokalnie w powietrzu gwałtownie zmniejsza się ilość tlenu i jednocześnie atmosfera zostaje przesycona dużymi ilościami dwutlenku węgla. Tak zmienione powietrze nie nadaje się już do oddychania. Z zupełnie innymi sytuacjami mamy jeszcze do czynienia w górnictwie podziemnym; tutaj w niektórych wyrobiskach duże ilości szkodliwych gazów takich jak duszący dwutlenek węgla, czy, co gorsza, trujący tlenek węgla mogą pojawić się samoistnie, nawet bez pożaru. Takie niespodziewane wyrzuty groźnych dla życia gazów mogą także wystąpić podczas kopania zwykłej studni; znamy wiele przypadków, które przy tej pracy kończyły się śmiercią.

Oczywiście wobec takich zdarzeń nie jesteśmy całkowicie bezradni. Takie urządzenia jak maski twarzowe wraz z aparatami powietrznymi, butle tlenowe, ubrania gazoszczelne, różnorodny sprzęt filtracyjny do oczyszczania powietrza są znane od dawien dawna i często ocaliły już niejedno życie. Niezwykle przydatne i warte bardziej szczegółowego opisu są wymienione w tytule naszego artykułu tak zwane aparaty ucieczkowe. O ich zaletach, konstrukcji i zastosowaniach opowiadali nam specjaliści z firmy Agpol Serwis ochrony dróg oddechowych z Torunia.

Indywidualne aparaty ucieczkowe dla górników

Górnik dołowy pracuje w przestrzeni zamkniętej. O ile ludzie przebywający na powierzchni, nawet pozostający w jakimś budynku, w momencie wybuchu pożaru mają na ogół spore możliwości ucieczki i ewakuowania się w bezpieczne miejsce, ponieważ nie zostają natychmiastowo odcięci od dopływu świeżego powietrza, to takiego komfortu nie mają pracujący pod ziemią górnicy. Każdy pożar powoduje tutaj  natychmiastowe zadymienie kopalnianych wyrobisk, co niemal do zera ogranicza górnikowi możliwości oddychania. Skuteczne ewakuowanie ze strefy pożaru jest tutaj możliwe jedynie przy użyciu sprawnego aparatu ucieczkowego. Jest to aparat mający specjalny cylinder ze sprężonym powietrzem, którym po założenia maski twarzowej można oddychać. Aparat  pobierany przez każdego górnika przed zjazdem na dół jest noszony przez niego w osobistej torbie. Maska ma specjalny kaptur z automatycznie nadmuchiwaną poduszką, która dopasowuje ją do każdego kształtu głowy. Nadciśnienie w kapturze zabezpiecz górnika przed dopływem toksycznych gazów. Aparat zaopatrzony jest w gwizdek sygnalizujący moment, w którym zaczyna kończyć się powietrze w butli.

Oczywiście jest kilka różnych typów takich aparatów stosowanych w górnictwie, a szczególnym ich rodzajem o znacznie większych możliwościach są te, które stosują ratownicy górniczy.