Cel i specyfika badań geotechnicznych

Profesjonalne badania geotechniczne są koniecznym elementem procesu inwestycyjnego. Odpowiednio udokumentowane warunki geotechniczne, określone na ich podstawie, są wymagane przepisami prawa budowlanego. W skład niezbędnej dokumentacji wchodzą opinie geotechniczne, dokumentacja badań podłoża gruntowego, a także projekt geotechniczny wraz z dokumentacją geologiczno-inżynierską. Wyjaśniamy na czym polegają i czemu służą badania geotechniczne. 

Czym zajmuje się geotechnika?

Geotechnika jest gałęzią inżynierii lądowej. Jako dziedzina interdyscyplinarna czerpie informacje pochodzące z wielu innych nauk: gruntoznawstwa, geologii, mechaniki budowli, a nawet chemii i fizyki. Wykorzystując metody badawcze właściwe dla tych dziedzin, zajmuje się zbieraniem i interpretowaniem informacji takich jak charakterystyka geologiczna terenu, geomorfologia, warunki gruntowe, warunki wodne oraz – w krajach zagrożonych ryzykiem trzęsień ziemi – aktywność sejsmiczna. 

Na podstawie obserwacji wymienionych elementów, a następnie ich wnikliwej analizy, ustalane są warunki geotechniczne. Pod tym pojęciem kryją się właściwości gruntów, skał i wód gruntowych na danym terenie. Geotechnika i badania gruntu są istotne pod kątem projektowania budowli, a następnie ich wykonawstwa. Dotyczy to zarówno fundamentów budynków, jak i obiektów ziemnych oraz podziemnych. Badania geotechniczne muszą poprzedzać również inwestycje drogowe. 

Celem badań geotechnicznych jest więc ustalenie warunków geotechnicznych. Dzięki ich rzetelnemu przeprowadzeniu możliwe jest uniknięcie różnego rodzaju problemów i opóźnień podczas realizacji inwestycji. Badania geotechniczne pozwalają też zminimalizować ryzyko wypadków i szkód budowlanych.

Rodzaje badań geotechnicznych i ich specyfika

Badania geotechniczne podzielić można na trzy etapy:

    • badania wstępne,

    • badania na etapie realizacji inwestycji,

    • weryfikacja wyników podczas użytkowania obiektu.

Jak tłumaczy specjalista z Laboratorium budowlanego i drogowego GRUPY BARG, specyfiką badań geotechnicznych jest ich interdyscyplinarność oraz konieczność dopasowania metod do celu. Badania terenowe oraz laboratoryjne, wchodzące w skład poszczególnych etapów, muszą bowiem zostać dostosowane do potrzeb inwestycji. Dobór metod powinien być podyktowany między innymi rodzajem planowanej budowli, metodą i głębokością jej posadowienia, możliwym ulepszeniem podłoża, a także obecnością innych obiektów w najbliższym sąsiedztwie.

Wśród najważniejszych badań terenowych wymienić należy ocenę makroskopową gruntu, oznaczenie wskaźnika zagęszczenia gruntu, badanie modułu odkształcenia statycznego i dynamicznego czy wykonanie odwiertu geotechnicznego. Podczas prac w terenie pobierane są próbki, poddawane następnie odpowiednim analizom w laboratoriach. Do kluczowych z punktu widzenia geotechniki badań laboratoryjnych należą oznaczenia wskaźników nośności, wytrzymałości na ściskanie i mrozoodporności. Oprócz tego oznaczana jest granica płynności, granica plastyczności, skład ziarnowy, wilgotność naturalna oraz optymalna.