Podział robót ziemnych

Bez robót ziemnych nie obejdą się nie tylko wielkie inwestycje w rodzaju budowy dróg, lotnisk i budynków, lecz również przydomowe prace, takie jak tworzenie studni, oczek wodnych czy równanie terenu w grodzie. Szpadel, koparka, dynamit – to tylko niektóre ze sprzętów używanych do przeprowadzania robót ziemnych. Sprawdźmy, co dokładnie oznacza ten termin i jak wygląda podział prac ziemnych w praktyce.

Czym są roboty ziemne?

Roboty ziemne polegają na odpowiednim przygotowaniu gruntu poprzez jego wydobycie, usunięcie, wyrównanie bądź formowanie. Zwykle stanowią wstęp do dalszych pracy – posadowienia budynku, zakładania kanalizacji czy różnego rodzaju sieci (gazowych, energetycznych, światłowodowych), budowy dróg i torów, ale czasem celem jest po prostu zmiana ukształtowania terenu: skarpowanie, zasypywanie dołów czy niwelacje terenu. Roboty ziemne obejmują również wykopy pod studnie, oczka wodne czy przydomowe oczyszczalnie ścieków.

Urabianie gruntów różnego rodzaju wiąże się z oddzielaniem warstwy ziemi (tak zwanego urobku), transportowaniem go na maszyny lub na zwał, załadunkiem i rozładunkiem gruntu oraz przesuwaniem, zagęszczaniem i zasypywaniem ziemi. Roboty ziemne mają więc szerokie spektrum zastosowań.

Podział robót ze względu na sposób urabiania gruntów

Ze względu na sposób urabiania gruntów prace ziemne dzieli się na:

• ręczne – przeprowadzane za pomocą szpadla i siły własnych rąk, są możliwe na małą skalę i w przypadku gruntów luźnych;
• mechaniczne – z zastosowaniem sprzętu mechanicznego (koparki, spycharki, ładowarki, walce i ubijarki);
• realizowane z użyciem materiałów wybuchowych – gdy grunt jest lity i skalisty.

Typ drugi, czyli prace z użyciem wyspecjalizowanego sprzętu, jest najpowszechniej spotykany i wykorzystywany do wielu rodzajów robót ziemnych. Poniżej przedstawimy ich dokładny podział.

Rodzaje robót ziemnych – szczegółowa klasyfikacja

Kolejny podział prac ziemnych odnosi się do oczekiwanych rezultatów. I tak roboty te możemy sklasyfikować jako:

• porządkowe – ich celem jest przygotowanie terenu do dalszych prac poprzez karczowanie i wycinkę drzew oraz usunięcie roślinności, odprowadzenie wód opadowych bądź wytyczenie obrysu budynku;
• podstawowe, obejmujące makroniwelację i niwelację terenu, nasypy i wykopy;
• wykończeniowe – polegające na wyrównaniu dna wykopów, wykonywanie wykopów pod fundamenty, profilowanie nasypów i ziemne roboty ogrodowe.

Podstawowe formy robót ziemnych

Najczęściej spotykane formy prac ziemnych to wykopy i nasypy. Wykopy, czyli usuwanie gruntu poniżej poziomu ziemi, można podzielić na wąskoprzestrzenne – obejmujące długie pasy terenu (jak drogi, torowiska czy rurociągi), oraz szerokoprzestrzenne – gdy urabia się grunty na rozległym terenie, np. pod parkingi, lotniska i place – wyjaśnia pracownik firmy Roboty Ziemne Zdzisław Tomala działającej na terenie województwa zachodniopomorskiego.

Nasypy w odróżnieniu od wykopów są tworzone nad powierzchnią ziemi. Dzieli się je na kontrolowane – układane warstwami i zagęszczane w konkretnym celu, i niekontrolowane, stanowiące odkłady zwałowane lub pryzmowane. Bardzo ważne jest, by nasypy kontrolowane wykonywać stopniowo. Kolejne warstwy urobku powinny składać się z gruntu takiego samego rodzaju, o podobnej wodoprzepuszczalności. Dzięki temu nasyp będzie stabilny, a jego poszczególne warstwy nie będą się osuwać.

Roboty ziemne wymagają więc zwykle użycia specjalistycznego sprzętu, do którego obsługi niezbędny jest wykwalifikowany operator. Tylko wówczas prace przebiegają sprawnie, zgodnie z oczekiwaniami, a przy tym bezpiecznie.