Różnice między szpadlem a łopatą

Wiele narzędzi ma zbliżony wygląd, jednak choć zwykle są przeznaczone do podobnych zadań zarówno ich budowa, jak i sposób użytkowania bywa zupełnie inny. Przykładem sprzętu, który może być na pierwszy rzut oka łudząco do siebie podobny, są szpadle i łopaty. Po bliższym przyjrzeniu widać jednak, że różnią się one od siebie nie tylko szczegółami swej budowy, ale również sposobem, w jaki są wykorzystywane.

Do czego można wykorzystać szpadel, a do czego łopatę?

Każdy ogrodnik, ale również osoba pielęgnująca teren wokół swego domu potrzebuje odpowiednich narzędzi, które umożliwią wykonywanie typowych i prostych czynności oraz bardziej skomplikowanych zabiegów. Lista narzędzi, które przydadzą się w prawie każdym ogródku, jest stosunkowo krótka, choć jak wiedzą wszyscy pasjonaci ogrodnictwa można ją wydłużać niemal w nieskończoność. Wśród sprzętu przydatnego w ogrodzie znajdują się również narzędzia, które mają znacznie szersze zastosowanie i mogą być użyte przy pracach innego rodzaju. Do najbardziej uniwersalnych przedmiotów tego rodzaju należą łopaty i szpadle, przydatne nie tylko podczas kopania grządek, rozsypywania nawozu lub poprawiania wysypanych żwirem ścieżek, ale także przy robotach ziemnych i pracach budowlanych – wyjaśnia przedstawiciel firmy Z.M. Walkiewicz, która specjalizuje się w produkcji narzędzi ogrodniczych.

Szpadel i łopata to narzędzia, które są często uważane za bardzo podobne. Rzeczywiście mają one dość zbliżony kształt, jednak ich przeznaczenie jest zupełnie inne, a zamienne stosowanie, choć w niektórych szczególnych sytuacjach możliwe, zwykle jest trudne, nieefektywne, a niekiedy grozi po prostu ich uszkodzeniem. Zarówno łopata, jak i szpadel składają się z dość długiego, najczęściej drewnianego trzonka oraz główki, która ma zbliżoną do płaskiej powierzchnię. Szpadle przydają się w pracach ogrodniczych i wielu robotach budowlanych, choć w tym drugim przypadku są na ogół wykorzystywane pomocniczo, jako uzupełnienie przy czynnościach prowadzonych z użyciem ciężkiego sprzętu. W niektórych zastosowaniach np. wkopywaniu słupków ogrodzeniowych czy przygotowywaniu pojedynczych ław fundamentowych lub kopaniu w miejscach trudnodostępnych okażą się jednak niezastąpione.

Łopaty oraz ich większe i szersze odmiany zwane szuflami sprawdzą się głównie w pracach związanych z budową i przeładowywaniu czy zgarnianiu różnych materiałów sypkich. Bardzo często łopaty są wykorzystywane w gospodarstwach rolnych, umożliwiając przesypywanie i podgarnianie ziarna, a niekiedy również podgarnianie obornika. Równie przydatne okazują się podczas prac ogrodowych, obsłudze bezpośredniego otoczenia budynku, czy w kotłowni.

Jak jest zbudowany szpadel, a jak łopata?

Szpadel można łatwo odróżnić od łopaty na podstawie wyglądu. Szpadle mają stosunkowo wąską główkę, najczęściej jego powierzchnia jest nieco zaokrąglona, co pozwala na zwiększenie wytrzymałości i ograniczenie ryzyka wyginania się blachy, z której jest ona zrobiona. Częstym uzupełnieniem konstrukcji szpadli ogrodniczych i budowlanych jest charakterystyczne przetłoczenie albo zagięcie znajdujące się w jego górnej części, co również zwiększa sztywność główki. Sposób połączenia główki szpadla z rączką zależy od materiału, z jakiego ją wykonano. Przy rączkach drewnianych jest ona zwykle wsuwana w dospawaną do główki tuleję, przy rączkach metalowych elementy zwykle łączy się za pomocą nitowania, a niekiedy także spawania lub zgrzewania.

Ponieważ głównym przeznaczeniem szpadla jest kopanie, a w przypadku prac ogrodowych także spulchnianie gleby, dolna krawędź główki jest odpowiednio do tego wyprofilowana. Szpadle przeznaczone do użytku w miejscach, gdzie występują gleby ciężkie, są o wiele bardziej zaokrąglone, te stosowane na glebach lekkich mają zdecydowanie mniejszą krzywiznę brzegu główki używanego do kopania. Warto zwrócić uwagę na to, że zagięcie górnej części główki szpadla pomaga w zagłębianiu go w ziemię, przez dociśniecie stopą. Szpadle są oferowane w różnych rozmiarach – większych, przeznaczonych do prowadzenia robót ziemnych oraz mniejszych sprawdzających się lepiej w niewielkich ogrodach lub podczas podkopywania np. w czasie podłączania rozmaitych instalacji, czy wkopywania zbiorników.

Łopaty są używane głównie do przemieszczania materiałów sypkich, ich główki są więc znacznie szersze. Najczęściej powierzchnia główki pozostaje płaska, choć zwykle znajdują się wokół niej przetłoczenia, które z jednej strony zapobiegają wysypywaniu się nabieranego materiału, z drugiej stanowią dobre usztywnienie podwyższające wytrzymałość. Wielkość główki może być różna i zależy od przeznaczenia. Tam, gdzie przesypywany materiał jest stosunkowo lekki, jak będzie choćby w przypadku ziarna, główki będą większe, pozwalając na nabranie jego większej ilości. Łopaty używane do cięższych materiałów, takich jak rozmaite kruszywa będą zwykle nieco mniejsze.

Duże łopaty, zwane też szuflami pozwalają na podgarnianie różnych materiałów, np. osypujących się z pryzm kruszyw, składowanego ziarna czy w przypadku gospodarstw rolnych zajmujących się hodowlą także paszy lub obornika. Specjalne rodzaje szufli są przeznaczone do przesypywania węgla, a ich mniejsze wersje do wygarniania popiołu. Największymi łopatami są zwykle te, których używa się do odgarniania śniegu.