W jaki sposób wykonuje się niwelację terenu

Niwelacja terenu, czyli geodezyjne pomiary wysokościowe, polegają na wyznaczaniu różnic wysokościowych między różnymi punktami danego terenu. W ten sposób można poznać jego dokładne ukształtowanie i nanieść je na mapę. Informacje o różnicach wysokości są cenne dla inwestorów i pomocne dla ekip budowlanych, które muszą uwzględniać kształt podłoża w swojej pracy.

Rodzaje niwelacji terenu

Jest wiele metod przeprowadzania pomiarów wysokościowych. W każdej z nich korzysta się z innych urządzeń. Techniki te różnią się także pod względem dokładności.

Najmniej precyzyjna jest niwelacja barometryczna – mówi ekspert z firmy Geomap Usługi Geodezyjne i Kartograficzne. – Polega ona na pomiarach ciśnienia atmosferycznego, które jest zależne od wysokości gruntu. Najdokładniejsza jest niwelacja hydrostatyczna.

Oprócz pomiarów wysokościowych barometrycznych i hydrostatycznych wyróżnia się także następujące niwelacje:

• geometryczną – z wykorzystaniem niwelatorów,
• trygonometryczną – przy użyciu tachimetrów,
• fotogrametryczną – na podstawie modelu przestrzennego.

Przebieg niwelacji terenu

Pomiary wysokościowe wykonują dwie osoby, wykorzystując – w zależności od obranej metody – niwelator, tachimetr oraz łatę niwelacyjną. Jedna osoba ustawia łatę w wybranych punktach terenu, druga zaś odczytuje wyniki pomiarów z urządzenia. Punkt odniesienia stanowi sieć reperów wysokościowych, które montowane są stale lub tymczasowo. Reper może przybierać różne formy: betonowych słupów, drewnianych pali lub haków montowanych w ścianach. Repery wysokościowe wyznaczają poziom „0”, względem którego opisuje się ukształtowanie terenu – to, co znajduje się powyżej poziomu reperów, oznacza się wartościami ujemnymi, a to, co powyżej – dodatnimi. Warto wiedzieć, że sieć reperów stałych stanowi układ odniesienia przy wszystkich niwelacjach. Znaki wysokościowe umożliwiają tworzenie map, budowę dróg, mostów czy kanałów. Niwelacja terenu nie ogranicza się zatem do działek prywatnych. Repery stałe są obecne w całym kraju i stanowią jego podstawową osnowę geodezyjną. Urządzenia geodezyjne pozwalają określić różnicę między położeniem repera a wysokością mierzonego punktu. Ustawiając niwelator w jednym punkcie, można dokonać wielu pomiarów. Po zebraniu informacji z danego punktu aparat pomiarowy jest przestawiany w inne miejsce i procedura się powtarza. Zestawiając dane ze wszystkich punktów, można stworzyć mapę, na której oznaczone będą różnice wysokościowe. Podczas prac bardzo ważna jest precyzja – niewłaściwe ustawienie urządzenia lub nawet nieznaczne jego przestawienie sprawia, że pomiar jest błędny.