Rodzaje lamp do akwarium

Rola światła w akwarium jest nieoceniona: nie tylko stanowi ono jego dekorację, ale też odtwarza naturalne warunki danego biotopu, regulując zachodzące w zbiorniku procesy i zapewniając w nim równowagę biologiczną. Światło w akwarium pomaga roślinom we właściwym wzroście, prowadzeniu procesu fotosyntezy i wymiany gazowej, zaś rybom i innym zwierzętom wyznacza rytm dobowy, tworzy warunki do rozpoczęcia tarła i wykształcenia innych zachowań socjalnych. Właściwa dawka światła pomaga także w odpowiednim wybarwieniu się roślin i ryb, co dla akwarysty stanowi dodatkowy element dekoracyjny.

Po co oprawy oświetleniowe w akwarium?

Każde źródło światła w akwarium, żeby pełniło właściwie swą funkcję potrzebuje nie tylko odpowiedniego układu elektrycznego, ale i stosownej oprawy oświetleniowej. Oprawa ta służy do realizacji kilku kluczowych dla poprawności działania oświetlenia celów:

• jest miejscem zamontowania źródła lub źródeł światła i punktem połączenia z obwodem elektrycznym,
• zawiera (jeśli trzeba) niezbędny układ zapłonowo-stabilizujący,
• może skupiać, rozpraszać i nadawać kierunek emisji strumienia świetlnego (na przykład stosując soczewki czy odbłyśnik),
• ma za zadanie ułatwić użytkownikowi wymianę źródła światła, ochronić jego i otoczenie przed porażeniem prądem, a całe urządzenie – przed czynnikami zewnętrznymi mogącymi spowodować uszkodzenie.

Specjalistyczne oprawy oświetleniowe mogą zabezpieczać źródło światła przed zapyleniem, temperaturą, penetracją wilgoci czy nawet umożliwić pracę urządzenia w bardzo trudnych warunkach, np. w zagrożeniu eksplozją, zanurzeniu czy pod silnym ciśnieniem wody. Oprawa może też wreszcie pełnić rolę dekoracyjną.

By światło docierało do akwarium w wymagany przez zbiornik i jego mieszkańców sposób, musi być ono odpowiednio zamontowanie i skierowane – informuje nas właściciel sklepu Aqua-Light, Aleksander Warwocki, ekspert ds. oświetlenia. – Do tego celu stosuje się właśnie oprawy oświetleniowe. Ich zadaniem jest zamontowanie przy pomocy stosownych oprawek, uchwytów i zatrzasków konkretnego typu źródła światła (świetlówki fluorescencyjne T5 i T8, lampy wyładowcze HQI, lampy i świetlówki LED i in.), odpowiednie ukształtowanie bryły fotometrycznej, ograniczenie strat świetlnych i eliminacja efektu olśnienia (odbłyśniki, obudowy) oraz – jeśli zachodzi taka potrzeba – zapewnienie przestrzeni na wyposażenie dodatkowe układu elektrycznego, m.in. startery, kondensatory, stateczniki, przewody zasilające itp. Daje też niekiedy możliwość montażu oprzyrządowania zbiornika innego typu (niezwiązanego z oświetleniem) – dodaje ekspert.

Oprawa oświetleniowa do akwarium powinna być tak skonstruowana, by ułatwić akwaryście prowadzenie prac konserwacyjno-naprawczych i jednocześnie codziennych czynności pielęgnacyjnych w zbiorniku. Chodzi tu o łatwą i bezpieczną wymianę źródła oświetlenia, regulację i mikroregulację kierunku świecenia, dostęp do instalacji najlepiej bez konieczności używania narzędzi, możliwość swobodnego montażu/demontażu oprawy i dogodnego prowadzenia czynności wewnątrz akwarium (karmienie habitatu, czyszczenie filtrów, podmianka wody, usuwanie padłych rybek, martwych części roślin itp.).

Typy opraw oświetleniowych w akwarystyce

Rodzaj oprawy oświetleniowej dobieramy indywidualnie, stosownie do własnych potrzeb i preferencji oraz stosownie do typu i wymiarów zbiornika. Inne lampy zastosujemy w akwarium otwartym – tu jako źródło światła ostatnio najchętniej  wybierane są lampy LED. Dla lepszego efektu dekoracyjnego mogą być podwieszone nad akwarium (mocowane do sufitu na cienkich linkach). Najczęściej jednak tego typu lampy mają specjalne nóżki, które umożliwiają umocowanie takiej lampy na szybach akwarium.

Nieco inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku wyboru opraw oświetleniowych do akwarium oświetlanego świetlówkami fluorescencyjnymi czy kompaktowymi (również LED). Jako platformę dla oprawy zastosujemy tu popularne i szeroko stosowane pokrywy akwariowe, pod którymi umieszczane są dostosowane do rodzaju źródła światła belki oświetleniowe. Belki te mogą również być montowane jako samoistna oprawa oświetleniowa na wierzchu zbiornika, nie są wskazane jednak dla hodowców posiadających gatunki skłonne do wyskakiwania ze zbiornika (np. krewetki), o ile nie ma zabezpieczenia zbiornika, np. w postaci położonej nań płyty z pleksi. Belki oświetleniowe można zainstalować na szczycie zbiornika na specjalnych nóżkach opartych o ścianki akwarium, niektóre modele można też powiesić pod sufitem na linkach.

W przypadku zbiorników o dużych wymiarach czy akwariach morskich jako źródło światła znakomicie sprawdzają się lampy HQI (metalohalogenkowe). Lampy HQI nie mogą być umieszczone bez odpowiedniej oprawy – odpowiednia obudowa z kloszem i z odbłyśnikiem, najczęściej sprzedawane w kompletach. Zazwyczaj są podwieszane pod sufitem lub przykręcane do ściany nad zbiornikiem.

Jak widać, mamy duży wybór opraw – lamp do akwarium i przed ich zakupem musimy przeanalizować, jaki typ będzie dla nas najodpowiedniejszy.